Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zorganizowało drugą edycję konferencji pod nazwą „Miejsca Pamięci – potrzeby, wyzwania, perspektywy”. To ważne wydarzenie odbyło się 17 października w warszawskim Muzeum Historii Polski. Uczestnicy debatowali o dobrych praktykach, które miałyby usprawnić funkcjonowanie miejsc pamięci narodowej i rozwijać je. Na takim spotkaniu nie mogło zabraknąć wójta gminy Łużna, Mariusza Tarsy. Wiemy bowiem, jak ważne dla lokalnej społeczności jest wzgórze Pustki.
Wydarzenie zostało oficjalnie zainaugurowane przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marka Krawczyka:
– Spotykamy się dzisiaj, aby wspólnie pochylić się nad znaczeniem miejsc pamięci w Polsce, czyli tych szczególnych przestrzeni, które od pokoleń stanowią milczące świadectwo naszej historii, tożsamości i wspólnej drogi jako narodu. To nie tylko pomniki, cmentarze czy tablice pamiątkowe, lecz przede wszystkim ślady ludzkiego życia, cierpienia, bohaterstwa i nadziei.
W Muzeum Historii Polski zebrali się przedstawiciele instytucji i organizacji, badacze, edukatorzy i opiekunowie miejsc pamięci, którzy zgodzili się podzielić własnymi doświadczeniami i spostrzeżeniami. Konferencja została podzielona na 6 sesji tematycznych: badania i edukacja, oznaczanie miejsc pamięci, wsparcie finansowe projektów, rewaloryzacja i infrastruktura miejsc pamięci, miejsca pamięci a zabytki, technologia na rzecz upamiętnień.
Nasza troska o poległych
W trakcie jednego z paneli wystąpił wójt Mariusz Tarsa, a publiczność mogła zapoznać się ze spotem promującym gminę. Został on zrealizowany w związku z Konferencją Europejskie Dni Dziedzictwa 2024 w ramach wspólnych działań Rady Europy i Unii Europejskiej.
– To prawdziwy zaszczyt, że możemy być wśród Państwa i prezentować to, co dla nas bardzo ważne, a co stanowi o naszym wspólnym narodowym dziedzictwie – zaznaczył na wstępie.
Zabrał uczestników w podróż po Beskidzie Niskim, po cmentarzach Galicji Zachodniej. Jest ich 400, z czego 4 znajdują się w Łużnej. Trudno nie wspomnieć o wzgórzu Pustki.
– To miejsce nazywam cmentarzem rycerskim, ponieważ jest to ostatni taki przykład w historii, kiedy zarówno zwyciężeni, jak i zwycięzcy zostali pochowani na jednym cmentarzu.
Jak wiemy, po drugiej stronie wzgórza Pustki znajduje się cmentarz wojenny nr 120 (Łużna-Podbrzezie), na którym pochowano 416 węgierskich żołnierzy: w 115 pojedynczych mogiłach i 27 zbiorowych. Ponad połowę poległych znamy z imienia i nazwiska. Ten cmentarz został zaprojektowany przez Jana Szczepkowskiego, czyli jednego z najwybitniejszych twórców cmentarzy Galicji Zachodniej, który inspirację czerpał z natury. Stąd też łużański cmentarz wyrasta z lasu, a elementy architektoniczne pochodzą z drewna i kamienia. Wójt opowiedział o trudnościach związanych z odrestaurowaniem i utrzymaniem cmentarza. Zapowiedział także plany na najbliższą przyszłość:
– Przed nami dalsze prace związane z cmentarzami wojennymi. Tak samo jak w poprzednich latach, w tym roku również wnioskowaliśmy o środki finansowe, tym razem na największy cmentarz. W Łużnej mieszkają ludzie o określonych poglądach i z określonymi ideami, ale kiedy mówią o naszych cmentarzach wojennych i widzą, że tam są pochowani żołnierze z prawie całej Europy, nikt się nie kłóci o narodowość. Mieszkańcy odnoszą się z wielkim szacunkiem i przekazują wiedzę następnym pokoleniom. Ginie poczucie odizolowania się od innych – zakończył prezentację.
Piątkowa konferencja stała się okazją nie tylko do podkreślenia istoty cmentarzy wojennych, lecz także promowania gminy Łużna. Te miejsca naprawdę warto odwiedzić.
