W gminie Łużna dostęp do wody od lat stanowi istotne wyzwanie, wymagające pilnych interwencji i poszukiwania skutecznych rozwiązań. Pomimo postępów poczynionych w ostatnich latach, problem z dostępem do wody pozostaje poważny, zwłaszcza w obliczu zmieniających się warunków klimatycznych i rosnących potrzeb mieszkańców. Brak rozwiniętej sieci wodociągowej w XXI wieku to sytuacja, która nie powinna mieć miejsca!

Końcówka minionej kadencji oraz obecna to czas, w którym w gminie Łużna zaczynają powstawać pierwsze kilometry sieci wodociągowej, której przez wiele lat brakowało. Po inwestycjach w studnie głębinowe i wodociąg w Mszance nadszedł czas na kluczowe przedsięwzięcie tej kadencji – budowę 12 km sieci wodociągowej obejmującej Wolę Łużańską i Łużną, która ma zostać ukończona już w 2025 roku. Transport beczkowozami i dostawy wody z sąsiednich gmin to tylko tymczasowe rozwiązania, które na dłuższą metę się nie sprawdzą. Dziś, dzięki planowanym inwestycjom, gmina stoi przed realną szansą na trwałe rozwiązanie problemów z zaopatrzeniem w wodę. Mieszkańcy będą mogli w końcu żyć w godnych warunkach, mając przy swoich domach stały dostęp do czystej i przebadanej wody.

Problem związany z brakiem sieci wodociągowej w gminie Łużna jest bardzo palący i wymaga pilnych działań. Wcześniej powstawały różne pomysły i koncepcje mające na celu rozwiązanie kwestii dostaw wody. Obecnie podejmowane są strategiczne działania, które stwarzają realną szansę na trwałe rozwiązanie tego narastającego problemu, szczególnie dotkliwego w okresach suszy.

Pierwsze kroki i wykonane inwestycje

W ostatnich latach, dzięki środkom z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL) w ramach tzw. pakietu górskiego, w Mszance zbudowano zbiornik retencyjny o pojemności 150 m³. Inwestycja ta umożliwiła realizację pierwszego odcinka wodociągu, z którego korzysta obecnie znaczna część mieszkańców. Dzięki temu większość sołectwa zyskała stały dostęp do czystej wody, niezbędnej do codziennego życia.

Obecnie zrealizowano i odebrano dalszą część projektu, obejmującą budowę odcinka wodociągu od Mszanki w kierunku Woli Łużańskiej. Choć inwestycja obejmuje jedynie 2 km sieci wodociągowej i nie zaspokaja wszystkich potrzeb, to jednak ma strategiczne znaczenie, otwierając możliwość dalszej rozbudowy sieci wodociągowej w Woli Łużańskiej i Łużnej. Jest to główna magistrala, która będzie dostarczać wodę do pozostałych sołectw. Inwestycja ta jest finansowana ze środków unijnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, a jej szacowany koszt wynosi około miliona złotych.

12 km sieci wodociągowej

Wiosną 2024 roku, zawarta została umowa na realizację największego zadania inwestycyjnego na terenie gminy Łużna. W ramach projektu planowane jest wykonanie 12 km sieci wodociągowej na obszarze Woli Łużańskiej i Łużnej. Choć jest to duże wyzwanie, samorząd zapewnia, że prace zostaną ukończone do końca 2025 roku. Gmina postanowiła skoncentrować się na maksymalnym wydłużeniu sieci wodociągowej w głąb miejscowości, bez tworzenia dodatkowych odnóg.

-To trudna decyzja, ale naszym zdaniem słuszna – mówi Mariusz Tarsa, Wójt Gminy Łużna. Umożliwiamy i dostarczamy wodę w głąb wsi, dzięki czemu włączamy do sieci również budynki użyteczności publicznej, takie jak Domy Kultury, Wiejskie Domy Ludowe, szkoły, remizy, które również borykają się z dostępem do wody. Dochodzimy z wodociągiem do centrum miejscowości. Zależy nam, aby takie obiekty jak Ośrodki Zdrowia, czy szkoły, miały dostęp do czystej i przebadanej wody. To działania, które mamy nadzieję, rozwiążą problemy, z którymi od lat się borykamy.

-Zapewniamy wszystkich mieszkańców o naszej otwartości i gotowości do współpracy, zachęcając do przygotowania dokumentacji oraz realizacji przyłączy. Jeśli ktoś mieszka bezpośrednio na trasie wodociągu i jest zainteresowany, gmina Łużna dołoży wszelkich starań, aby wesprzeć w skutecznym przyłączeniu się do sieci- dodaje wójt.

Kluczowa inwestycja trwającej kadencji

Do końca 2025 roku gmina Łużna zakłada ukończenie 12 km sieci wodociągowej na terenie, który ze względu na zagospodarowanie i istniejącą infrastrukturę nie należy do najłatwiejszych. Prace związane z tą inwestycją postępują w zawrotnym tempie. Wiosną bieżącego roku wyłoniono wykonawcę, firmę Hażbud, znaną z rzetelnych i konsekwentnych realizacji. Przedsiębiorstwo to realizuje dwa powiązane zadania o łącznej wartości 8 361 000 zł. Środki na ten cel pozyskano z Programu Inwestycji Strategicznych w ramach programu Polski Ład.

Realizując to zadanie, gmina skorzystała z modelu „zaprojektuj i wybuduj”, który zakłada, że wykonawca nie tylko opracuje projekt, ale także zrealizuje całą inwestycję. Mimo że zadanie jest skomplikowane, a czas odgrywa kluczową rolę, prace rozpoczęto już drugiego dnia po podpisaniu umowy. Obecnie trwa etap projektowania. Równocześnie uzgadniane są kwestie techniczne z PKP, dotyczące przeprowadzenia wodociągu przez tory kolejowe. Mimo że formalności mogą potrwać, nie zatrzymują one dalszych działań – prace projektowe i wszelkie inne uzgodnienia, choćby i z mieszkańcami postępują równolegle.

Zbiornik retencyjny na Podlesiu i wody głębinowe w Biesnej

W Łużnej na Podlesiu, tuż na granicy z Moszczenicą powstaje liczący 200 kubików zbiornik retencyjny, dający zapas wody dla sołectwa Łużna. Nowa studnia głębinowa, która powstała w miejscowości Biesna przy drodze wojewódzkiej 977 o głębokości prawie 70 metrów, zapewnia wydajność na poziomie około 4/5 m³ wody na godzinę. Może ona również stanowić początek budowy mniejszego wodociągu dla grupy kilkunastu lub kilkudziesięciu budynków. 

Gmina Łużna, zdając sobie sprawę, że korzystanie z wodociągów z sąsiednich gmin czy miejscowości nie wystarczy, zdecydowała się na inwestycję w budowę własnych studni. Po otrzymaniu informacji o dużych pokładach wód głębinowych w Biesnej, w 2019 roku zrealizowano budowę pierwszej studni przy Domu Ludowym, co umożliwiło zabezpieczenie pobliskich obiektów w wodę. Inwestycja ta okazała się sukcesem!

Zabezpieczenie w przypadku braku wody

W 2019 roku rozpoczęły się rozmowy z sąsiednimi gminami dotyczącymi rozbudowy sieci wodociągowej. Projekt ten zakłada budowę infrastruktury, która przebiegać będzie przez część miasta Gorlice, całe Zagórzany, wzdłuż drogi wojewódzkiej, aż do zbiornika w Mszance. Taka dywersyfikacja dostaw wody zapewni bezpieczeństwo, że w razie awarii, będzie ona dostarczana z  alternatywnego źródła.

Obecnie istnieje porozumienie między gminami, podpisano listy intencyjne oraz wstępne deklaracje. Wiadomo, co należy zrobić. Teraz kluczową kwestią jest zgromadzenie odpowiednich środków finansowych, które muszą pochodzić ze składek każdej z gmin. Inwestycja ta wymaga znacznych nakładów finansowych, zarówno na poziomie poszczególnych jednostek, jak i w ramach związków gmin. Takie rozwiązanie zapewni stabilne dostawy wody na wiele pokoleń. To kluczowe rozwiązanie, które rozwiąże fundamentalny problem dostępu do wody w gminie Łużna.

-Bez odpowiedniego dostępu do wody nie będzie rozwoju gminy ani nowych inwestorów na jej terenie – mówi Mariusz Tarsa Wójt Gminy Łużna.  Widzimy, że woda ze studni już nie wystarcza – poziom wód gruntowych nieustannie opada, a studnie wysychają. Nawet studnie głębinowe nie gwarantują stabilnego dostępu do wody. Program Polski Ład miał pomóc małym gminom, takim jak nasza, i dzięki temu mogliśmy zrealizować szereg ważnych inwestycji. Kiedyś w naszej gminie nie było ani metra wodociągu. Teraz z dumą możemy mówić, że wreszcie mieszkańcy będą mieli zapewnioną dostępność do wody. Jest to długotrwały proces i wiele spraw z nim związanych nie jest widoczne gołym okiem. Szereg umów, załatwień, pozwoleń, by teraz móc poinformować mieszkańców o podejmowanych w tym kierunku krokach. Można robić wiele innych rzeczy, zrealizować szereg inwestycji, nawet tych poprawiających ogólny wygląd gminy, ale jako samorząd gminy Łużna, w pierwszej kolejności chcemy skupić się na palącym problemie, jakim jest dostęp do czystej wody.

Odebranie wodociągu w Woli Łużańskiej